De indeling van een keuken bepaalt voor een groot deel het gebruiksgemak. Er zijn verschillende opstellingen mogelijk, afhankelijk van de beschikbare ruimte en de manier waarop de keuken gebruikt wordt. Sommige opstellingen bieden veel werkruimte, andere zijn juist geschikt voor gezelligheid en contact met gasten of huisgenoten.
Een bar voor extra functionaliteit
Een keuken hoeft niet alleen een plek te zijn om te koken. Steeds vaker wordt de keuken ook als eet- of werkplek gebruikt. Een keuken met bar biedt hiervoor ruimte. De bar kan aan het werkblad vast zitten, of als los element functioneren. Aan de bar is plek om te ontbijten, te lunchen of om even achter de laptop te werken. Bij een bar is het belangrijk om te denken aan de hoogte. Standaard keukenwerkbladen zijn ongeveer 90 centimeter hoog, maar barbladen liggen vaak iets hoger, rond de 110 centimeter. Hierbij horen dan ook barkrukken in plaats van normale stoelen. Sommigen kiezen voor een verlaagd gedeelte aan één kant, zodat de bar op normale stoelhoogte te gebruiken is. Een bar kan ook dienen als ruimtelijke scheiding tussen de keuken en de woonkamer. Dit komt vooral voor in open keukens waar kook- en leefruimte in elkaar overlopen. De bar markeert dan subtiel de grens zonder dat er een dichte wand nodig is. Zo blijft de ruimte open en licht.
De hoekkeuken is een populaire keuze
In veel woningen is de ruimte zodanig dat een keuken in de hoek van de kamer geplaatst wordt. Een hoekkeuken maakt optimaal gebruik van twee aangrenzende muren. Dit zorgt voor veel kast- en werkruimte zonder dat de keuken te veel vloeroppervlak in beslag neemt. Het voordeel van deze opstelling is dat de keukendriehoek – spoelbak, fornuis en koelkast – compact georganiseerd kan worden. De looplijnen blijven kort, wat het koken efficiënter maakt. In de hoek zelf zit vaak een draaimechanisme of uittreksysteem dat de anders lastig bereikbare ruimte bruikbaar maakt. Hoekkeukens zijn verkrijgbaar in verschillende lengtes. In kleinere ruimtes volstaat een L-vorm met korte zijdes, terwijl in grotere keukens de kasten verder doorlopen. Ook de plaatsing van apparatuur kan variëren: sommigen kiezen voor de vaatwasser naast de gootsteen, anderen voor de oven naast het fornuis.
Ruimte benutten met slimme oplossingen
Niet elke woning heeft een vierkante of rechthoekige keukenruimte. Schuine wanden, een deuropening op een onhandige plek of leidingen die uitsteken, vragen om maatwerk. In zo’n situatie kan een hoekopstelling uitkomst bieden door kasten precies zo te plaatsen dat moeilijke plekken toch nuttig gebruikt worden. Ook het aantal en de indeling van laden en deuren vraagt aandacht. Brede laden zijn handig voor pannen en serviesgoed, smalle laden of uitschuifbare systemen werken goed voor bestek en kruiden. Hoge kasten bieden veel opbergruimte en zijn ideaal voor voorraad of schoonmaakmiddelen.
De keuze tussen gesloten en open opstellingen
Een klassieke hoekkeuken staat vaak tegen twee wanden met bovenkasten. Dit geeft veel opbergruimte, maar kan ook een gesloten gevoel creëren. Een alternatief is om één of beide wanden open te laten, bijvoorbeeld door alleen onderkasten te plaatsen en de bovenkant vrij te houden of te werken met open schappen. Bij een keuken met bar is het gebruikelijk dat de bar zelf geen bovenkasten heeft. Dit houdt het zicht open en voorkomt dat de bar als scheidingswand gaat werken. Wel kunnen aan de keukenzijde nog kasten hangen voor extra opbergruimte.
Apparatuur en aansluitingen
Bij elke keukenopstelling moet gedacht worden aan de juiste aansluitingen. Water en afvoer zijn nodig bij de gootsteen, elektriciteit voor de vaatwasser, oven en koelkast. Een afzuigkap vereist vaak een afvoerkanaal naar buiten, tenzij gekozen wordt voor recirculatie. De plaatsing van de gootsteen is vaak leidend voor de rest van de opstelling. Wateraansluitingen verplaatsen kan kostbaar zijn, daarom wordt de gootsteen meestal op de plek gehouden waar de aansluiting al zit. De rest van de keuken wordt daaromheen ontworpen.
Samenwerking tussen functie en stijl
Een doordachte indeling zorgt ervoor dat koken en opruimen soepel verlopen. Maar naast functionaliteit speelt ook de uitstraling een rol. De materialen van de bar, de kleur van de kasten en de keuze voor grepen of greeplijsten bepalen het uiterlijk van de keuken. Door vooraf goed na te denken over hoe de keuken gebruikt gaat worden, kan de indeling daarop afgestemd worden. Wordt er veel gekookt met verse ingrediënten? Dan is een grote koelkast en voldoende aanrecht ruimte belangrijk. Is de keuken vooral een ontmoetingsplek? Dan kan de bar centraal staan met daaromheen de basisvoorzieningen.
